Kwasek Edmund

Edmund Kwasek – ur. 14 lipca 1923r.  w Ostrowcu Świętokrzyskim, zm. 24 czerwca 2002r.  w Warszawie, polski funkcjonariusz służb bezpieczeństwa, oficer śledczy, zbrodniarz stalinowski. W czasie II wojny światowej był partyzantem AL. Pod koniec stycznia 1945 roku, w wieku 22 lat, trafił do Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Kielcach. Krwawą karierę zaczął jako oficer tamtejszego Wydziału Śledczego. Przesłuchiwał m.in. Stanisława Kosickiego, pierwowzór literackiej postaci Maćka Chełmickiego, bohatera powieści „Popiół i diament”.

Na początku 1946 r. został mianowany naczelnikiem tego Wydziału. Funkcję tę pełnił przez następne trzy lata. Kwasek nie tylko katował osadzonych, bywało, że występował też w roli ich „sędziego”. Tak było 11 lipca 1945 roku, kiedy Okręgowy Sąd Wojskowy w Łodzi na sesji w Kielcach skazał żołnierza niepodległościowego podziemia Konrada Zygmunta Suwalskiego na karę śmierci. Na tym procesie Edmund Kwasek był ławnikiem. Prowadził śledztwo w sprawie pogromu kieleckiego. Od 1949 roku pracował w Departamencie X MBP, jego szefem był sam Józef Różański.

Będąc w Departamencie X, przez prawie rok, od 30 października 1948 do 8 września 1949 roku, w tajnym więzieniu MBP w podwarszawskim Miedzeszynie, kryptonim „Spacer”, przesłuchiwał i torturował m.in. Bolesława Kontryma „Żmudzina”, oficera Policji Państwowej w II Rzeczypospolitej, majora Wojska Polskiego, cichociemnego, żołnierza AK. Podpis Edmunda Kwaska widnieje pod 23 protokołowanymi przesłuchaniami „Żmudzina”. przesłuchiwał też m.in. oskarżonych o „odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne”, w jednej z najgłośniejszych spraw stalinizmu. Jednym z nich był Włodzimierz Lechowicz. Przez więźniów zaliczany był do najgorszych i najbrutalniejszych oprawców. W latach 50. Kwasek przeszedł do pracy w cywilu.

W 1996 roku, w tzw. procesie Humera, Edmund Kwasek razem z 12 innymi śledczymi MBP został skazany na karę kilkuletniego więzienia. Został osadzony w więzieniu na Rakowieckiej, w którym pół wieku wcześniej katował polskich patriotów. Ze względu na zły stan zdrowia, wkrótce je opuścił.

« Powrót do Leksykonu