Cenckiewicz Sławomir

Sławomir Cenckiewicz – ur. 20 lipca 1971 r. w Gdyni, naukowiec, historyk czasów najnowszych, doktor habilitowany nauk humanistycznych, publicysta.

Dziadek Sławomira Cenckiewicza, Mieczysław Cenckiewicz, przed II wojną światową był działaczem organizacji młodzieżowej KPP, a po 1945 roku był funkcjonariuszem UBP i SB. Sławomirowi Cenckiewiczowi zarzucano, że lustrował dziadka, tymczasem o jego przeszłości dowiedział się od kolegów z IPN, wystąpił więc o wgląd w jego akta. W 2007 roku na antenie TV Puls mówił:

Moi koledzy z IPN zapytali, czy miałem w rodzinie kogoś takiego jak Mieczysław Cenckiewicz. Powiedziałem, że owszem, wiem o kimś takim. A osobę tę spotkałem pewnie parę razy w życiu, jak byłem małym chłopczykiem, tuż po urodzeniu. I to jest najpewniej mój dziadek. Ponieważ po odejściu mojego ojca mama wychowała mnie sama, nie mieliśmy z tą rodziną żadnego związku. Dlatego może jest mi łatwiej o tym mówić.

Rzeczywiście, noszę takie samo nazwisko i uznałem, że to historia interesująca. Opowiedziałem ja w tygodniku Wprost (…) Wspomniałem, że niejaki Mieczysław Cenckiewicz – oficer, major SB w Gdańsku, potem na tzw. etacie „N”, czyli niejawnym – był dyrektorem sopockiego Grand Hotelu. I tyle. I mogę powiedzieć, że był w tym sensie bardzo złym człowiekiem. Po prostu służył złej sprawie w zbrodniczym aparacie represji. Nie ma powodu, żeby to ukrywać.

Sławomir Cenckiewicz od 1987 roku był członkiem Federacji Młodzieży Walczącej. W 1997 roku ukończył Wydział Historyczny Uniwersytetu Gdańskiego. W 2003 roku doktoryzował się Instytucie Historii Uniwersytetu Gdańskiego na podstawie pracy doktorskiej pt. „Tadeusz Katelbach (1897-1977). Biografia polityczna”. Był dwukrotnym stypendystą Polonia Aid Foundation Trust w Londynie. W 2000 roku otrzymał grant Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku. Od 2005 do 2007 roku był stypendystą Free Speech Foundation w Chicago.

7 listopada 2011 roku został doktorem habilitowanym. Za rozprawę habilitacyjną posłużyła publikacja książkowa Sławomira Cenckiewicza „Anna Solidarność. Życie i działalność Anny Walentynowicz na tle epoki (1929-2010)”, wydana w 2010 roku i stanowiąca biografię Anny Walentynowicz.

W ramach działalności naukowej zajmuje się badaniami historii służb specjalnych państwa polskiego, ich wpływu na społeczeństwo, gospodarkę i na państwo polskie po 1944 roku. Przedmiotem jego badawczych zainteresowań jest też historia najnowsza polskiej emigracji politycznej, Polonii w USA, a także historia opozycji antykomunistycznej w okresie PRL.

W latach 90. był też redaktorem naczelnym dwumiesięcznika „Zawsze wierni” wydawanego przez tradycjonalistyczne Bractwo Świętego Piusa X. W latach 2003-2005 był sekretarzem redakcji rocznika naukowego „Niepodległość”. Był członkiem redakcji kwartalnika naukowego IPN „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989”. Jest autorem ponad 200 publikacji naukowych, popularnonaukowych i źródłowych. Publikował m.in. na łamach pism i periodyków „Arcana”, tygodnika Wprost, dziennika Rzeczpospolita, „Tygodnika Solidarność”, „Christianitas”, „Gazety Wyborczej”, „Uważam Rze”, „Uważam Rze Historia”, „Do Rzeczy” i „Do Rzeczy Historia”.

W latach 2001-2006 był pracownikiem Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku. Następnie był kierownikiem sekcji Edycji Źródeł i Informacji Naukowej w Biurze Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN w Warszawie. W latach 2007-2008 pełnił posadę Naczelnika w Oddziałowym Biurze Edukacji Publicznej IPN w Gdańsku. Ze stanowiska odszedł po publikacji książki „SB a Lech Wałęsa. Przyczynek do biografii” napisanej wspólnie z Piotrem Gontarczykiem.

22 lipca 2006 roku minister obrony narodowej Radosław Sikorski powołał go na stanowisko Przewodniczącego Komisji ds. Likwidacji WSI. Pracował wówczas też jako doradca wiceministra Obrony Narodowej Antoniego Macierewicza. W latach 2006-2008 był powołanym przez Ministerstwo Skarbu członkiem rady nadzorczej państwowej firmy Operator Logistyczny Paliw Płynnych Sp. z o.o., należącej do Nafty Polskiej, spółki Skarbu Państwa. Powołany został ze względu na wiedzę dotyczącą powiązań ludzi bezpieki PRL i historii służb specjalnych Polski ludowej i ich przekształceń w RP, wiedzę mającą wpływ na bezpieczeństwo państwa.

22 września 2014 roku tygodnik „Do Rzeczy” opublikował artykuł Sławomira Cenckiewicza i Piotra Woyciechowskiego „Tajemnica „Tamizy” – jak prof. Kieżun współpracował z bezpieką”, w którym przedstawiono dokumenty świadczące o współpracy Witolda Kieżuna ze służbami specjalnymi PRL. 4 stycznia 2016 roku został powołany przez ministra obrony narodowej Antoniego Macierewicza na stanowisko Pełnomocnika Ministra Obrony Narodowej ds. Reformy Archiwów Wojskowych oraz pełniącego obowiązki dyrektora Centralnego Archiwum Wojskowego.

Książki Sławomira Cenckiewicza:

– „Oczami bezpieki: szkice i materiały z dziejów aparatu bezpieczeństwa PRL” (2004)
– „Tadeusz Katelbach (1897-1977): biografia polityczna”, (2005)
– „SB a Lech Wałęsa. Przyczynek do biografii” (2008)
– „Sprawa Lecha Wałęsy” (2008)
– „Śladami bezpieki i partii. Rozprawy – Źródła – Publicystyka” (2009)
– „Gdański Grudzień 70” (2009)
– „Anna Solidarność. Życie i działalność Anny Walentynowicz na tle epoki (1929-2010)”, (2010)
– „Długie ramię Moskwy. Wywiad wojskowy Polski Ludowej 1943–1991” (2011)
– „Lech Kaczyński. Biografia polityczna 1949–2005” (2013)
– „Wałęsa. Człowiek z teczki” (2013)
– „Atomowy szpieg. Ryszard Kukliński i wojna wywiadów” (2014)
– „Konfidenci” (2015)

Oficjalna strona Sławomira Cenckiewicza: http://www.slawomircenckiewicz.pl/