Łukasik Stanisław

Stanisław Łukasik ps. „Ryś”, „Ryszard”, „Stanisław Nowakowski” – ur. 2 sierpnia 1918 r. w Lublinie, zm. 7 marca 1949 roku w Warszawie, kapitan, żołnierz AK, dowódca oddziału, członek Zrzeszenia WiN w okresie powojennym. W czasie Akcji „Burza” jego oddział liczył ok. 120 żołnierzy. Zorganizował on wiele akcji zbrojnych, w tym odbicie więźniów na Majdanku. Przeprowadził kilka wspólnych akcji z oddziałem AL. 21 lipca 1944 roku, wraz z całym oddziałem liczącym 126 ludzi, został rozbrojony przez wojska sowieckie. Wrócił do domu, ale już 25 sierpnia 1944 roku został zatrzymany przez NKWD. Z aresztu NKWD w Lublinie, uciekł wyskakując z drugiego piętra. W marcu 1945 roku utworzył i został dowódcą lotnego oddziału partyzanckiego, który w czerwcu 1945 roku wszedł w skład zgrupowania dowodzonego przez majora Hieronima Dekutowskiego „Zaporę”, podlegającego DSZ.

W czasie amnestii z 2 sierpnia 1945 roku ujawnił się i wyjechał na Ziemie Zachodnie, ale potem powrócił na Lubelszczyznę. Wiosną 1946 roku odtworzył oddział, który podporządkował mjr. „Zaporze”, podlegającemu wówczas Inspektoratowi Lublin Zrzeszenia WiN. Wiosną 1947 roku, w ramach amnestii dla podziemia niepodległościowego umożliwił ujawnienie się ludziom ze swojego oddziału, ale sam pozostał w konspiracji. Jesienią 1947 roku, wraz z grupą żołnierzy mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory” zagrożonych aresztowaniem, podjął próbę ucieczki na Zachód, jednak w wyniku zdrady wszyscy oni zostali aresztowani przez UB. Został zatrzymany 16 września 1947 roku, pod fałszywym nazwiskiem Stanisław Nowakowski. Następnie trafił do centralnego więzienia MBP w Warszawie na Mokotowie, gdzie przeszedł okrutne śledztwo.

Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Warszawie z 14 listopada 1948 roku został skazany na karę śmierci. Stracony 7 marca 1949 roku razem z sześcioma towarzyszami walki: majorem Hieronimem Dekutowskim, Romanem Grońskim, Jerzym Miatkowskim, Tadeuszem Pelakiem, Edmundem Tudrujem i Arkadiuszem Wasilewskim w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej w Warszawie. Jego zwłoki zostały przez bezpiekę potajemnie pogrzebane na tzw. „Łączce” na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Jego szczątki zostały zidentyfikowane w 2012 roku podczas badań IPN.

« Powrót do Leksykonu